لوله کشی شوفاژ
امروزه استفاده از پکیج شوفاژ دیواری به دلیل مزایای بسیار زیاد آن از جمله مصرف پایین برق و گاز، بازدهی و سیستم ایمنی بالا و … رواج گسترده‌ای پیدا کرده و اولین گزینه اکثر مالکان و سازندگان املاک برای سیستم گرمایشی ساختمان استفاده از پکیج شوفاژ دیواری و رادیاتور است.
لوله کشی شوفاژ و پکیج باید به گونه‌ای انجام گیرد که هم به ظاهر منزل آسیب نرساند و هم طبق استانداردهای اصولی اجرا شود.
در ادامه روش‌های لوله کشی پکیج و سپس شوفاژ را توضیح می‌دهیم
لوله کشی پکیج
لوله کشی پکیج ارتباط مستقیم با روش لوله کشی آب ساختمان دارد؛ این کار به دو صورت انشعابی و یا کلکتوری انجام می‌گیرد. در مقاله لوله کشی آب ما به طور کامل این دو روش را توضیح داده‌ایم که می‌توانید به آن مراجعه کنید.
لوله کشی انشعابی
لوله کشی انشعابی خود به دو روش لوله کشی روکار و لوله کشی توکار انجام می‌پذیرد.
- لوله کشی روکار: در این روش، لوله کشی آب سرد از رایزر اصلی تا پکیج به صورت روکار انجام می پذیرد. این مدل لوله کشی در ساختمانهایی استفاده می‌شود که قبلاً ساخته شده و در حال سکونت هستند و اکنون می‌خواهیم برای آنها لوله کشی پکیج را انجام دهیم؛ طبیعی است که در این موارد استفاده از لوله کشی توکار هزینه و زمان زیادی را می طلبد و به صرفه ترین شیوه استفاده از روش لوله کشی روکار است.
- لوله کشی توکار: در روش لوله کشی توکار ابتدا باید یک انشعاب از رایزر اصلی آب سرد گرفته شود و سپس لوله از زیر کار به پکیج رسانده شود؛ طبیعتاً این روش لوله کشی در ساختمانهایی استفاده می‌شود که در حال ساخت و یا در حال بازسازی باشند.
لوله کشی کلکتوری
برای انجام لوله کشی پکیج به روش کلکتوری باید یک کلکتور جداگانه برای پکیج استفاده شود. به این صورت که یک انشعاب از رایزر اصلی به کلکتور پکیج کشیده می‌شود و سپس لوله برگشتی از کلکتور به پکیج وصل می‌شود . این شیوه از لوله کشی فقط در ساختمانهایی قابل اجرا است که در حال ساخت یا بازسازی باشند و در هنگام لوله کشی آب نیز باید توجه داشت که یک کلکتور مجزا برای پکیج اختصاص داده شود.
انواع لوله‌های مورد استفاده در لوله کشی پکیج شوفاژ دیواری:
لوله های قابل استفاده در لوله کشی پکیج می‌تواند از نوع لوله فلزی، لوله پلیمری و یا لوله پنج لایه باشد.
استفاده از لوله‌های فلزی به دلیل ایراداتی که این لوله‌ها در ساختمان‌ها دارند (از جمله وزن بالا و سختی اجرا، زنگ زدگی و اکسیداسیون که باعث اختلال در مسیر حرکت آب می‌شود) تقریباٌ منسوخ شده؛ لوله‌های پلیمری مشکل وزن بالا و زنگ زدگی و ایجاد رسوبی که لوله‌های فلزی دارند را حل کرده‌اند اما مشکلی که این نوع لوله‌ها دارند این است که به مرور زمان و تحت فشار گرما دچار تغییر حالت و حتی نشتی می‌شوند اما نسبت به لوله‌های فلزی ارجحیت دارند؛ لوله پنج لابه بهترین گزینه برای لوله کشی پکیج و رادیاتور است؛ به دلیل مشکلات لوله‌های فلزی و پلیمری و برای رفع عیب و ایرادات آنها و همچنین بازدهی و عمر بیشتر لوله کشی در ساختمان‌ها، مهندسین فنی اقدام به تولید لوله‌هایی با تلفیق فلز و پلیمر کردند که حاصل آن تولید لوله‌های پنج لایه (PEX-AL-PEX) گردید.
از مزایای این نوع لوله می توان به این موارد اشاره نمود:
- استحکام بالا در برابر گرما عدم تغییر شکل در برابر حرارت زیاد
- انعطاف پذیری بالا در هنگام اجرای لوله کشی و حذف تعدادی از اتصالات در هنگام اجرای کار
- سرعت و سهولت در نصب لوله
- قیمت مناسب و کیفیت بالا
- سبک بودن و حمل و نقل آسان
- عدم زنگ زدگی و پوسیدگی به مرور زمان
- جلوگیری از افت فشار داخل لوله به دلیل صیقلی بودن آنها
- عدم ورود نور به داخل لوله
لوله کشی شوفاژ
برای انجام کار باید ابتدا یک نقشه از مسیر لوله کشی و مکان شوفاژ یا رادیاتور طراحی شود.
ترسیم نقشه لوله کشی شوفاژ: نقشه ساختمان را باید با مقیاس 50/1 تهیه نمود و محل قرار گیری رادیاتور را روی آن مشخص کرد. محل اتصال لوله‌ها به علم رادیاتور را نشان داده و طول و عرض رادیاتور با توجه به مقیاس ترسیم می‌شود. محل قرارگیری رادیاتور باید در جاهایی که بیشترین تلفات حرارتی وجود دارد انتخاب شود؛ یکی از راه‌هایی که رادیاتورها ایجاد گرما می کنند گرفتن هوای سرد محیط و تبدیل آب به هوای گرم است پس بهتر است که این وسیله در زیر پنجره نصب شود تا علاوه بر اینکه تلفات حرارتی کمتر می شود هوای سرد محیط را از آن جا بگیرد و آب را تبدیل به هوای گرم کند. در مورد انتخاب محل رادیاتور باید این نکته را نیز در نظر گرفت که هرگونه تغییرات احتمالی و همچنین هواگیری قابل اجرا باشد. برای کشیدن مسیر لوله رفت و برگشت باید توجه کرد که کوتاه ترین مسیر با کمترین پیچ و خم انتخاب شود؛ انشعاب لوله برگشت باید به دایره نزدیک رادیاتور اتصال یابد و انشعاب لوله رفت به دایره بعدی متصل شود. آخرین مرحله در ترسیم نقشه لوله کشی شوفاژ اندازه‌گیری قطر لوله‌ها و انتخاب رادیاتور شوفاژ مناسب با توجه به مساحت ساختمان، منطقه آب و هوایی، ارتفاع ساختمان، میزان اتلاف انرژی و … است.
نمونه ای از کار لوله کشی رادیاتور
سیستم‌های لوله کشی شوفاژ
سیستم تک لوله ای
در این سیستم از یک لوله برای انتقال و بازگرداندن آب استفاده می شود؛ یعنی همان لوله‌ای که از پکیج یا موتورخانه (که در واقع منبع تولید آب گرم هستند) خارج می شود و آب گرم را به سمت رادیاتور یا فن کویل و … (که مصرف کننده یا توزیع کننده حرارت هستند) انتقال می دهد، وظیفه برگرداندن آب به منبع تولید گرما (پکیج یا موتورخانه) را بر عهده دارد.
در هنگام اجرای این سیستم لوله کشی، بعد از اتصال به رادیاتور اول باید انشعاب دوم نیز ایجاد شود و خط لوله به رادیاتور بعدی متصل شود؛ اگر لوله رادیاتور وارد شود و از سمت دیگر خارج شود یک اتصال سری ایجاد شده که به هیچ وجه صحیح نیست، چون با بسته شدن شیر ورودی به رادیاتور حرکت آب به طور کامل قطع شده و کل سیستم رادیاتور متوقف می شود.
سیستم لوله کشی تک لوله‌ای برای لوله کشی روکار کاملاً مناسب است و به دلیل استفاده کمتر از لوله نسبت به سایر روش‌ها به صرفه تر است؛ البته این روش برای بیشتر از ۵ رادیاتور مناسب نیست و همچنین در اجرای آن به دقت و مهارت بالاتری نیاز است.
سیستم دو لوله ای
در این سیستم همانطور که از نامش پیداست آبرسانی توسط دو لوله و به صورت مستقل انجام می گیرد که خط لوله رفت به دلیل اینکه از منبع حرارت خارج می شود و وارد توزیع کننده گرما (که همان رادیاتور باشد) می‌شود دمای بیشتری نسبت به خط لوله برگشت دارد.
این سیستم لوله کشی شامل دو روش متفاوت می باشد:
- سیستم لوله کشی دو لوله ای با برگشت مستقیم (Direct Return Piping)
- سیستم لوله کشی دو لوله ای برگشت معکوس (Reverse Return Piping)
سیستم برگشت مستقیم
در این سیستم یک خط لوله از منبع تولید حرارت (پکیج) به سمت منبع توزیع حرارت (رادیاتور) کشیده می‌شود که این خط لوله به عنوان خط لوله رفت مورد استفاده قرار می‌گیرد و یک خط لوله دیگر برای برگرداندن آب از رادیاتور به سمت پکیج به عنوان خط لوله برگشت کشیده می‌شود.
نحوه اتصال رادیاتورها باید به گونه‌ای اجرا شود که به ترتیب از هر رادیاتور یک انشعاب به لوله رفت و یک انشعاب به لوله برگشت متصل شود تا آب بین همه رادیاتورها به گردش درآید.
لوله کشی شوفاژ به روش دو لوله‌ای با برگشت مستقیم
در این سیستم قطر لوله رفت و برگشت با یکدیگر برابر است.
در این سیستم اگر مسیر لوله کشی رادیاتور طولانی شود، به دلیل اینکه رادیاتورهای دورتر لوله رفت و برگشت بیشتری خواهند داشت در نتیجه دچار افت فشار شده و آب کمتری در آنها به چرخش در می آید و به همین دلیل نسبت به رادیاتورهای نزدیکتر گرمای کمتری خواهند داشت؛ برای حل این مشکل می‌توان تجهیزات مخصوص بالانس کردن افت فشار از جمله شیر بالانسینگ (Balancing Valve) را مورد استفاده قرار داد که البته این روش برای سیستم های خانگی هزینه بر است و توصیه نمی شود، اما می‌توان به صورت دستی و تجربی با استفاده از شیر زانویی قفلی (Lockshield Valve) سیستم را بالانس کرد؛ در این روش شیر برگشت رادیاتور را با استفاده از آچار آلن تنظیم می کنند. روش کار بدین صورت است که شیر برگشت رادیاتور های دورتر را بازتر کرده و در مقابل شیر برگشت رادیاتورهای نزدیکتر را تنگتر می‌کنند و با این روش فشار همه رادیاتورها هم اندازه شده و گرمای همه رادیاتورها را یکسان می‌شود.
این روش را هم می‌توان به شیوه تجربی انجام داد و هم می‌توان از گیج فشار استفاده کرد که البته استفاده از گیج فشار بسیار زمانبر و سخت است، به همین دلیل استفاده از گیج فشار ضرورتی ندارد.
این سیستم لوله کشی به دلیل اینکه محاسبات لازم برای تعیین قطر لوله‌ها به راحتی انجام می‌گردد و همچنین به سادگی اجرا می شود بسیار پرطرفدار است.
برای بهتر شدن چرخه حرارتی بهتر است رادیاتورهایی که در انتهای چرخه حرارتی قرار دارند بزرگتر از رادیاتورهای ابتدایی باشند.
همچنین باید توجه داشت که رادیاتورها در فاصله 10 الی 15 سانتی متری سطح زمین قرار بگیرند تا هم اتصال شیر رادیاتور راحت‌تر انجام گیرد و هم بتوان قسمت زیرین رادیاتورها را تمیز کرد.
سیستم برگشت معکوس
در این سیستم خط لوله رفت از منبع تولید حرارت به سمت منبع توزیع حرارت همانند سیستم لوله کشی مستقیم است، ولی لوله برگشت کاملا معکوس است؛ بدین صورت که آخرین رادیاتوری که لوله رفت به آن وصل شده تبدیل می شود به اولین رادیاتوری که لوله برگشت به آن متصل است و انشعاب لوله خروجی به سایر رادیاتورها از آن شروع می شود.
لوله کشی شوفاژ به روش دو لوله ای با برگشت معکوس
پس در این سیستم طول مسیر لوله‌ها برای همه رادیاتورها تقریباً یکسان است و در نتیجه فشار آب در همه آنها مساوی است و گرما در همه رادیاتورها به طور یکسان وجود دارد. امروزه در بیشتر ساختمان‌های شهری که متراژ متوسط دارند از این سیستم استفاده می‌گردد.
سیستم لوله کشی رادیاتور با روش معکوس برای منازل مسکونی بهترین نتیجه را می‌دهد چرا که دما در کل فضا یکسان است و نیاز به بالانس کردن فشار آب رادیاتورها وجود ندارد؛ از مشکلات این سیستم می‌توان گفت که چون به دانش فنی بالایی برای انجام محاسبات سایز لوله‌ها در قسمت‌های مختلف نیاز است اجرای آن سخت‌تر از سیستم مستقیم است و همچنین در بعضی از محیط‌ها محدودیت‌هایی وجود دارد که با توجه به مسیر خط لوله برگشت اجرای آن امکان‌پذیر نیست.
هزینه لوله کشی شوفاژ
قیمت لوله کشی شوفاژ به عوامل گوناگونی بستگی دارد از جمله جنس لوله و اتصالات مورد استفاده، متراژ کار، روکار یا توکار بودن لوله کشی و … که باید بر اساس نرخ اتحادیه مشخص شود؛ ما در شرکت فرداسازان واحد با به کارگیری نیروهای ماهر آماده انجام لوله کشی پکیج و لوله کشی رادیاتور در تهران با بالاترین کیفیت و مناسبترین قیمت هستیم؛ شما می‌توانید با تماس با شرکت از خدمات مختلف ما در زمینه تأسیسات ساختمان بهره‌مند شوید.
